Аграсядзіба "Віта" ў вёсцы Вайнідзеняты, што на Смаргоншчыне

Камяні з выбітымі на іх крыжамі і паўсферамі жыхар вёскі Вайнідзеняты, што на Смаргоншчыне, Вікенцій Махнач знайшоў на ўскраіне лесу сярод тых, што з поля сапхнулі магутным трактарам. Звычайныя, нічым не характэрныя валуны. Але калі Вікенцій прыгледзеўся ўважліва, то на адным з іх выразна ўбачыў абрысы крыжа. Цяпер яны на яго сядзібе - адзін з ўжо праступіўшым выбітым малюнкам, іншы з асаблівай формай, рэдка сустракаецца ў прыродных валуноў. Да яго немалога здзіўлення, і на другім камені з часам сталі праступаць выявы крыжа, паўсферы.

 

 

 

 

 

 

 

 - А хочаце паглядзець, як усё адбываецца? - Вікенцій падводзіць мяне да валуна з незвычайнай формай. - Глядзіце, на гэтых гранях малюнак крыжа ўжо выявіўся, а тут толькі з'яўляецца. Хутчэй за ўсё, малюнак быў і раней, але, калі камень ляжаў у зямлі, выява зарасла зямлёй і мохам, а зараз пад уздзеяннем ветру і дажджу чысціцца.

Вікенцій запрашаў навукоўцаў з Мінска і нават з Польшчы, каб высветліць час паходжання таямнічых надпісаў. Пакуль чакае адказу.

А наогул, Смаргонская зямля, лічыць былы марак, тоіць у сабе яшчэ шмат нечаканых знаходак, якія проста трэба ўмець знаходзіць.

Больш за трыццаць гадоў адплаваўшы па морах-акіянах, Вікенцій Махнач кінуў якар на сваёй малой радзіме.

 

 

 

- Мне казалі, што лепш у Смаргоні будаваць дом, - успамінае марак. - Але мне спадабаліся  Вайнідзеняты. Прыгажосць тут неапісальная. У мяне двое хлапчукоў падрастаюць, таму першапачаткова для іх здаровы дом будаваў. Агарод і сад пасадзіў, цяпліцы паставіў, у двары сажалку выкапаў для рыбалкі. Курэй завёў, стаў грыбы вырошчваць. А каб хлапчукі маглі спортам займацца, купіў коніка, байдаркі, ровары. 

 

 

А потым Вікенцій Махнач стаў удзельнікам праекту «Невядомая Еўропа» і стварыў аграсядзібу «Віта». Гаспадар прапануе наведвальнікам цікавыя паходы - сплаў на байдарках, катанне на кані, пешыя паходы, велавандроўкі. Гасцям запамінаецца шасцігадзіннага веласіпедная экскурсія па месцах баёў Першай сусветнай вайны.

- Адпачыць ў мяне можа кожны. Прыязджаюць студэнты са сваімі намётамі. І сам вялікую палатку для начлегу мадэрнізаваў - спачатку турысты адпачывалі тут на зямлі ў спальніках, зараз зрабіў насціл з матрацамі.

Можна і ў невялікіх хатках адпачыць.

- Вось у гэтай касманаўт Георгій Грэчка спыняўся, калі па Беларусі падарожнічаў, - распавядае гаспадар сядзібы.

Лётчык-касманаўт Грэчка не адзіны знакаміты пастаялец "Віты". Вікенцій Махнач паказвае фатаграфіі: вось спартсмены з Мінска, а гэта ўдзельнікі велапрабегу Парыж-Масква. Пабываўшы тут, велатурысты з Германіі вярнуліся сюды ж на наступны год.

Калі рыцарскі клуб «Смаргонская харугва» стаў у аграсядзібе праводзіць свае турніры, Вікенцій Махнач задумаў з імі збудаваць рыцарскае паселішча. Усё будзе тут: і рыцарскае рысталішча, і кухня, і свой млын, каб малоць муку і пячы бліны.

 

А вяселлі ў «Віце» - не проста застолле. Жаніхі тут і гіры паднімаюць, і на турніках падцягваюцца, і на кані ўдаласць вершніка паказваюць.

Гаспадар не стамляецца паўтараць: задумвалася усё для дзяцей. Для адзінаццацігадовага Алега і дзевяцігадовага Сяргея, якіх бацька сур'ёзна называе сваімі намеснікамі, бацька стварыў і «Дзядоўскі куток», і музей сельскай гаспадаркі.

 

 

 

- Хто прыдумаў, што брэнд Беларусі - самагонку ды дранікі? - Абураецца Вікенцій. - Вось яно, самае вялікае багацце - лён, - гаспадар сядзібы паказвае поўную лінію апрацоўкі лёну - ад жорсткага, які вырас на поле, да найтонкіх, вытканых з ільнянога палатна ручнікоў з мудрагелістай вышыўкай. Па суседстве з імі - усё тое, чым карысталіся жыхары Смаргоншчыны, і што яшчэ цяпер можна знайсці ў старых вясковых сядзібах, - прасы, лямпы, калаўроты, прадметы побыту і інтэр'еру.

Побач пад падстрэшкам - граблі і косы, стары кавальскі горан, іншая сельскагаспадарчая начынне.

- Вось зьбяру поўны камплект, і зможам тут праводзіць майстар-класы па сельскагаспадарчай працы як са сваімі дзецьмі, так і з усімі жадаючымі.

Наталля Валынец
Гродзенская праўда